Cabaran dan Inisiatif Penyelesaian Isu Tanah Di Sabah

Pengurusan tanah di Sabah sering menjadi tumpuan perbincangan disebabkan oleh pelbagai cabaran yang dihadapi. Berikut adalah beberapa isu utama yang telah dikenal pasti:

1. Kelewatan dalam Proses Pengukuran dan Pemberian Geran Tanah

   Ramai penduduk mengeluh mengenai kelewatan dalam proses pengukuran tanah dan pemberian geran. Misalnya, walaupun Program Perkhidmatan Tanah Adat Negeri Sabah (PANTAS) telah membantu mempercepatkan proses ini, masih terdapat kawasan yang menunggu penyelesaian. Sebagai contoh, sebanyak 380 geran tanah diserahkan kepada penduduk di Dewan Undangan Negeri (DUN) Pintasan setelah penantian lebih 40 tahun.

2. Kesulitan dalam Menghubungi Pemohon

   JTU menghadapi masalah untuk menghubungi pemohon tanah disebabkan oleh alamat yang tidak lengkap atau tidak dikemaskini dalam borang permohonan. Situasi ini menyebabkan kelewatan dalam proses pengukuran dan pemberian geran tanah.

3. Pertikaian dan Tuntutan Hak Tanah Adat (NCR)

   Terdapat banyak kes tuntutan Hak Tanah Adat (NCR) yang belum diselesaikan, menyebabkan ketidakpuasan di kalangan komuniti adat. Sejak 1997 hingga September 2012, JTU menerima sebanyak 615 kes tuntutan NCR berkaitan pengambilan tanah di Sabah, melibatkan 1,164 penuntut. Daripada jumlah itu, 207 kes diiktiraf sebagai pendudukan NCR, 70 kes ditolak, dan 338 kes masih dalam penyiasatan.

4. Ketiadaan Tribunal Tanah

   Walaupun terdapat cadangan untuk menubuhkan tribunal tanah bagi menyelesaikan pertikaian dengan lebih efisien, kerajaan negeri tidak mempunyai rancangan ke arah itu kerana peruntukan dalam Ordinan Tanah Sabah dianggap memadai untuk mengendalikan isu pertikaian tanah.

5. Isu Pengiktirafan Status Bumiputera dalam Pemilikan Tanah Adat

   Penduduk tempatan Sabah dan Labuan yang dikategorikan sebagai 'Melayu' dalam sijil kelahiran tetapi tidak diiktiraf sebagai 'Bumiputera' menghadapi kesulitan dalam urusan pemindahan nama, khususnya melibatkan Tanah Adat. Situasi ini menimbulkan kesulitan terutama dalam aspek pewarisan dan pemilikan tanah.

6. Tindakan Kolektif Penduduk Menuntut Penjelasan

   Ketidakpuasan terhadap isu tanah telah mendorong tindakan kolektif oleh penduduk. Sebagai contoh, kira-kira 500 penduduk dari tiga daerah berarak bersama Pertubuhan Kemanusiaan Masyarakat Antarabangsa (MHO) untuk menghantar surat memohon penjelasan mengenai status tanah adat di Pejabat JTU.

Inisiatif Penyelesaian

Untuk mengatasi isu-isu tersebut, beberapa langkah telah diambil:

• Program PANTAS: Dilancarkan pada 2011, program ini bertujuan mempercepatkan proses pengukuran tanah adat. Sebagai contoh, sebanyak 380 geran tanah telah diserahkan kepada penduduk di DUN Pintasan, menamatkan penantian lebih 40 tahun.

• Penambahbaikan Proses Komunikasi: JTU berusaha meningkatkan komunikasi dengan pemohon bagi memastikan maklumat terkini diperoleh untuk mempercepatkan proses pengukuran dan pemberian geran.

• Penyelesaian Pertikaian Tanah Adat: Usaha sedang dijalankan untuk mempercepatkan penyiasatan kes tuntutan NCR yang tertunggak bagi memastikan hak komuniti adat terpelihara.

Dengan pelaksanaan inisiatif-inisiatif ini, diharapkan isu-isu berkaitan pengurusan tanah di Sabah dapat diselesaikan dengan lebih efisien, memastikan hak dan kepentingan rakyat terjaga.