Isu, Cabaran, dan Penyelesaian
Sabah merupakan negeri yang kaya dengan sumber semula jadi dan tanah yang luas, tetapi masalah berkaitan pemilikan dan pengurusan tanah terus menjadi cabaran utama. Pelbagai isu seperti pemilikan tanah adat, kelewatan dalam proses pecah geran, penerokaan tanah secara haram, dan konflik antara penduduk dengan syarikat besar sering menjadi topik perbincangan.
1. Isu Pemilikan Tanah Adat
Salah satu masalah utama di Sabah ialah status pemilikan tanah adat (Native Customary Rights, NCR). Ramai penduduk, terutama di kawasan pedalaman, menghadapi kesukaran mendapatkan pengiktirafan terhadap tanah yang telah mereka duduki turun-temurun. Kelewatan dalam proses pengesahan tanah adat menyebabkan banyak kampung masih belum mendapat hak milik rasmi.
2. Kelewatan dalam Proses Pecah Geran
Banyak pemilik tanah menghadapi masalah dalam pembahagian geran kerana prosedur yang panjang dan birokrasi yang kompleks. Ini bukan sahaja melambatkan pembangunan tanah tetapi juga menyebabkan pertikaian dalam kalangan waris yang ingin membahagikan harta pusaka. Proses pecah geran yang lambat boleh menghalang pemilik daripada menggunakan tanah untuk tujuan pembangunan atau pertanian.
3. Penerokaan Tanah Secara Haram
Tanah kerajaan dan tanah adat sering diceroboh oleh individu atau syarikat tanpa kebenaran. Isu ini sering berlaku di kawasan hutan simpan dan rizab tanah, yang boleh menimbulkan ketegangan antara masyarakat tempatan dan pihak berkuasa. Penerokaan haram juga membawa kesan negatif terhadap alam sekitar, termasuk penebangan hutan dan hakisan tanah.
4. Konflik Antara Penduduk dan Syarikat Besar
Banyak penduduk tempatan berdepan dengan isu pengambilan tanah oleh syarikat besar, terutamanya dalam sektor perladangan dan pembalakan. Dalam sesetengah kes, tanah yang telah diusahakan oleh penduduk selama bertahun-tahun tiba-tiba diberikan kepada syarikat tanpa rundingan yang adil. Hal ini sering menyebabkan bantahan dan ketegangan sosial.
5. Cadangan Penyelesaian
Untuk menangani masalah tanah di Sabah, beberapa langkah boleh diambil:
- Mempercepatkan proses pengesahan tanah adat dengan kerjasama antara pihak kerajaan dan pemimpin masyarakat.
- Menambah baik sistem pecah geran agar lebih efisien dan telus untuk mengelakkan kelewatan yang tidak perlu.
- Menguatkuasakan undang-undang terhadap penerokaan tanah haram dengan pemantauan lebih ketat dan hukuman yang lebih tegas.
- Mewujudkan mekanisme rundingan yang lebih adil antara penduduk dan syarikat bagi memastikan hak rakyat terpelihara.
Kesimpulan
Masalah tanah di Sabah bukanlah isu baharu, tetapi memerlukan penyelesaian yang lebih komprehensif dan berkesan. Dengan kerjasama semua pihak, termasuk kerajaan, masyarakat, dan sektor swasta, masalah ini boleh diatasi demi memastikan keadilan dalam pemilikan dan pengurusan tanah di negeri ini.
