Cabaran dan Inisiatif Penyelesaian Isu Tanah Di Sabah

Pengurusan tanah di Sabah sering menjadi tumpuan perbincangan disebabkan oleh pelbagai cabaran yang dihadapi. Berikut adalah beberapa isu utama yang telah dikenal pasti:

1. Kelewatan dalam Proses Pengukuran dan Pemberian Geran Tanah

   Ramai penduduk mengeluh mengenai kelewatan dalam proses pengukuran tanah dan pemberian geran. Misalnya, walaupun Program Perkhidmatan Tanah Adat Negeri Sabah (PANTAS) telah membantu mempercepatkan proses ini, masih terdapat kawasan yang menunggu penyelesaian. Sebagai contoh, sebanyak 380 geran tanah diserahkan kepada penduduk di Dewan Undangan Negeri (DUN) Pintasan setelah penantian lebih 40 tahun.

2. Kesulitan dalam Menghubungi Pemohon

   JTU menghadapi masalah untuk menghubungi pemohon tanah disebabkan oleh alamat yang tidak lengkap atau tidak dikemaskini dalam borang permohonan. Situasi ini menyebabkan kelewatan dalam proses pengukuran dan pemberian geran tanah.

3. Pertikaian dan Tuntutan Hak Tanah Adat (NCR)

   Terdapat banyak kes tuntutan Hak Tanah Adat (NCR) yang belum diselesaikan, menyebabkan ketidakpuasan di kalangan komuniti adat. Sejak 1997 hingga September 2012, JTU menerima sebanyak 615 kes tuntutan NCR berkaitan pengambilan tanah di Sabah, melibatkan 1,164 penuntut. Daripada jumlah itu, 207 kes diiktiraf sebagai pendudukan NCR, 70 kes ditolak, dan 338 kes masih dalam penyiasatan.

4. Ketiadaan Tribunal Tanah

   Walaupun terdapat cadangan untuk menubuhkan tribunal tanah bagi menyelesaikan pertikaian dengan lebih efisien, kerajaan negeri tidak mempunyai rancangan ke arah itu kerana peruntukan dalam Ordinan Tanah Sabah dianggap memadai untuk mengendalikan isu pertikaian tanah.

5. Isu Pengiktirafan Status Bumiputera dalam Pemilikan Tanah Adat

   Penduduk tempatan Sabah dan Labuan yang dikategorikan sebagai 'Melayu' dalam sijil kelahiran tetapi tidak diiktiraf sebagai 'Bumiputera' menghadapi kesulitan dalam urusan pemindahan nama, khususnya melibatkan Tanah Adat. Situasi ini menimbulkan kesulitan terutama dalam aspek pewarisan dan pemilikan tanah.

6. Tindakan Kolektif Penduduk Menuntut Penjelasan

   Ketidakpuasan terhadap isu tanah telah mendorong tindakan kolektif oleh penduduk. Sebagai contoh, kira-kira 500 penduduk dari tiga daerah berarak bersama Pertubuhan Kemanusiaan Masyarakat Antarabangsa (MHO) untuk menghantar surat memohon penjelasan mengenai status tanah adat di Pejabat JTU.

Inisiatif Penyelesaian

Untuk mengatasi isu-isu tersebut, beberapa langkah telah diambil:

• Program PANTAS: Dilancarkan pada 2011, program ini bertujuan mempercepatkan proses pengukuran tanah adat. Sebagai contoh, sebanyak 380 geran tanah telah diserahkan kepada penduduk di DUN Pintasan, menamatkan penantian lebih 40 tahun.

• Penambahbaikan Proses Komunikasi: JTU berusaha meningkatkan komunikasi dengan pemohon bagi memastikan maklumat terkini diperoleh untuk mempercepatkan proses pengukuran dan pemberian geran.

• Penyelesaian Pertikaian Tanah Adat: Usaha sedang dijalankan untuk mempercepatkan penyiasatan kes tuntutan NCR yang tertunggak bagi memastikan hak komuniti adat terpelihara.

Dengan pelaksanaan inisiatif-inisiatif ini, diharapkan isu-isu berkaitan pengurusan tanah di Sabah dapat diselesaikan dengan lebih efisien, memastikan hak dan kepentingan rakyat terjaga.

Pengurusan tanah yang menimbulkan keluhan di kalangan rakyat

Berikut adalah beberapa isu utama yang dikenal pasti:

1. Kelewatan dalam Proses Pengukuran Tanah:

   • Proses pengukuran tanah yang lambat menyebabkan penantian panjang bagi pemohon untuk mendapatkan geran tanah.

2. Kesulitan dalam Menghubungi Pemohon:

   • Alamat tidak lengkap atau tidak dikemaskini dalam borang permohonan menyukarkan JTU untuk menghubungi pemohon semasa proses pengukuran.

3. Pertikaian dan Tuntutan Tanah Adat:

   • Terdapat banyak aduan mengenai tuntutan Hak Tanah Adat (NCR) yang belum diselesaikan, menyebabkan ketidakpuasan di kalangan komuniti adat.

4. Kekurangan Tribunal Tanah:

   • Ketiadaan tribunal tanah khusus di Sabah menyukarkan penyelesaian pertikaian tanah dengan cepat dan efisien.

5. Kurangnya Transparensi dalam Proses Pemilikan Tanah:

   • Penduduk mengadu tentang kurangnya keterbukaan dalam proses pemilikan tanah, termasuk isu pengiktirafan status Bumiputera yang mempengaruhi pemilikan tanah adat.

6. Pencerobohan Tanah:

   • Terdapat kes pencerobohan tanah oleh pihak ketiga tanpa tindakan tegas daripada pihak berkuasa, menimbulkan kebimbangan di kalangan pemilik tanah sah.

7. Kekurangan Sumber Manusia dan Teknologi:

   • Kekurangan pegawai terlatih dan penggunaan teknologi moden seperti GIS dan sistem e-Tanah yang terhad menyebabkan ketidakcekapan dalam pengurusan data tanah.

8. Isu Tanah Rizab yang Tidak Diwartakan:

   • Tanah rizab untuk komuniti atau tujuan awam tidak diwartakan secara rasmi, menyebabkan ia terdedah kepada pencerobohan atau pengambilan.

9. Kekurangan Pendidikan dan Kesedaran Mengenai Hak Tanah:

   • Ramai penduduk tidak memahami hak mereka atau prosedur yang terlibat dalam urusan tanah, menyebabkan mereka terdedah kepada eksploitasi.

10. Kelemahan dalam Penguatkuasaan Undang-Undang Tanah:

    • Kes-kes pelanggaran undang-undang tanah tidak ditangani dengan efektif, menyebabkan ketidakadilan berterusan.

Isu-isu ini menekankan keperluan untuk pembaharuan dan penambahbaikan dalam sistem pengurusan tanah di Sabah bagi memastikan hak dan kepentingan rakyat terpelihara.

Tepat Menyukat, Hak Milik Terjamin – Pakar Ukur Tanah Anda

“Tepat Menyukat, Memastikan Hak Milik Tanah Anda”

Di sebalik setiap pembangunan yang berjaya, ada pengukuran tanah yang tepat dan profesional. Sebagai Tukang Sukat Tanah, kami memastikan bahawa setiap inci tanah diukur dengan ketelitian tinggi, memberikan kejelasan dalam pemilikan dan perancangan yang lebih sistematik.

Apa Peranan Kami?

Kami bukan sekadar mengukur tanah—kami membantu membina asas kepada hak milik yang sah, pembangunan infrastruktur yang tersusun, dan pemetaan yang berkualiti tinggi. Antara perkhidmatan utama kami termasuk:

✅ Menandakan dan Menentukan Sempadan

• Mengukur dan menetapkan sempadan lot tanah, memastikan hak milik individu dan komersial yang jelas.
• Menanda dan mengesahkan sempadan Negeri dan Antarabangsa, mematuhi undang-undang tanah yang ditetapkan.
• Pengukuran lot tanah untuk tujuan pengeluaran geran, memastikan dokumen hak milik dikeluarkan dengan tepat dan sah mengikut Ordinan Tanah Sabah (Bab 68).
• Mengurangkan risiko pertikaian sempadan, memastikan keamanan dan kejelasan hak milik.

✅ Penyediaan dan Pemprosesan Data Ukur

• Penggunaan Teknologi LiDAR (Light Detection and Ranging) – Membantu mendapatkan peta topografi berketepatan tinggi bagi tujuan pemetaan dan perancangan pembangunan.
• UAV (drone) dan Sistem Pemetaan Berkomputer – Menghasilkan pelan tanah 3D dan imej udara resolusi tinggi, memudahkan analisis dan perancangan.
• Pengimbasan Utiliti (Underground Utility Detection) – Menggunakan teknologi GPR (Ground Penetrating Radar) dan alat pengesan utiliti untuk mengenal pasti infrastruktur bawah tanah seperti kabel elektrik, saluran air, dan paip gas sebelum kerja tanah dijalankan.
• GPS dan Total Station – Menggunakan peralatan ukur moden untuk mendapatkan data koordinat yang lebih tepat dan konsisten.
• Memproses data secara digital untuk memudahkan akses, analisis, dan penyimpanan jangka panjang.
• Memberikan laporan yang boleh dipercayai bagi tujuan pembangunan, perancangan bandar, dan pewartaan tanah.

✅ Menyokong Pembangunan Infrastruktur

• Menyediakan data ukur untuk projek jalan raya, jambatan, bangunan, dan projek pembangunan lain.
• Membantu pihak berkuasa tempatan dan syarikat swasta dalam memastikan perancangan yang selari dengan keadaan geografi sebenar.
• Menjamin ketepatan ukuran supaya pembangunan dilakukan tanpa masalah di masa hadapan.

Kenapa Pengukuran Tanah yang Tepat Itu Penting?

✔ Melindungi Hak Milik Tanah – Sempadan yang tepat mengelakkan sebarang pertikaian dan memastikan dokumen hak milik yang sah.
✔ Memudahkan Proses Pengeluaran Geran – Pengukuran yang betul memastikan geran tanah dikeluarkan tanpa kesilapan.
✔ Mengelakkan Risiko Kesilapan Pembangunan – Kesilapan ukuran boleh menyebabkan masalah serius dalam pembinaan dan infrastruktur.
✔ Memudahkan Urusan dengan Pihak Berkuasa – Pengukuran yang mengikut spesifikasi memudahkan proses kelulusan, perwartaan, dan pemindahan hak milik.

Mengapa Memilih Kami?

🔹 Ketepatan dan Kepakaran – Kami menggunakan teknologi canggih dan pengalaman luas untuk hasil yang tepat.
🔹 Penyelesaian Profesional – Dari pengukuran kecil hingga projek besar, kami memastikan setiap pelanggan mendapat perkhidmatan terbaik.
🔹 Khidmat yang Dipercayai – Ramai pemilik tanah, syarikat, dan agensi kerajaan telah menggunakan perkhidmatan kami dengan kepuasan tinggi.

➡ Jangan biarkan masalah sempadan dan pengukuran tanah menjadi beban anda. Hubungi kami hari ini untuk penyelesaian yang tepat, pantas, dan dipercayai!

Juruukur tanah adalah tulang belakang dalam pengurusan tanah di Sabah

Peranan Juruukur Tanah dalam Pengurusan Tanah di Sabah Berdasarkan Ordinan Tanah Sabah (Bab 68)

Pengurusan tanah yang efektif adalah asas kepada pembangunan mampan di Sabah. Dalam konteks ini, juruukur tanah memainkan peranan penting dalam memastikan setiap inci tanah diurus dengan tepat dan efisien, selaras dengan peruntukan Ordinan Tanah Sabah (Bab 68).

Peranan Utama Juruukur Tanah

1. Penyediaan Ukur Kadaster

   Juruukur tanah bertanggungjawab melaksanakan kerja-kerja ukur dalam bidang pemetaan topografi, geodetik, pengukuran pemetaan utiliti, dan kadaster. Tugas ini meliputi ukuran tarabas kawalan piawai, ukuran kawalan, ukuran dinding duatuan, ukuran pengambilan balik tanah, serta ukuran kawasan bandar dan luar bandar.

2. Pemberimilikan Tanah

   Di bawah Ordinan Tanah Sabah (Bab 68), pemberimilikan tanah kepada individu, jabatan, dan badan berkanun adalah salah satu fungsi utama Jabatan Tanah dan Ukur Sabah. Juruukur tanah memainkan peranan penting dalam proses ini dengan menyediakan data yang tepat untuk memastikan pemberimilikan tanah dilakukan mengikut dasar kerajaan.

3. Pengukuran Tanah Adat

   Juruukur tanah juga terlibat dalam pengukuran Tanah Hak Adat Anak Negeri (NCR) di Sabah. Mereka memastikan bahawa hak-hak adat diiktiraf dan dipetakan dengan tepat, selaras dengan peruntukan Ordinan Tanah Sabah (Bab 68).

Proses Pengukuran Tanah Mengikut Ordinan Tanah Sabah (Bab 68)

Proses pengukuran tanah di Sabah melibatkan beberapa langkah penting:

1. Permohonan Pemberimilikan Tanah

   Pemohon perlu mengemukakan permohonan kepada Jabatan Tanah dan Ukur Sabah. Permohonan ini akan diproses mengikut prosedur yang ditetapkan di bawah Ordinan Tanah Sabah (Bab 68).

2. Penyukatan Tanah

   Setelah permohonan diluluskan, juruukur tanah akan menjalankan kerja-kerja penyukatan untuk menentukan sempadan dan keluasan tanah yang akan diberimilikan. Data yang diperoleh akan digunakan untuk menyediakan pelan tanah yang tepat.

3. Pendaftaran Hak Milik

   Setelah penyukatan selesai dan pelan tanah disahkan, proses pendaftaran hak milik akan dilakukan. Ini memastikan pemilik tanah mempunyai dokumen hak milik yang sah dan diiktiraf oleh undang-undang.

Cabaran dan Kepentingan Juruukur Tanah

Dalam melaksanakan tugas mereka, juruukur tanah menghadapi pelbagai cabaran seperti keadaan geografi yang sukar dan keperluan untuk memastikan ketepatan data. Namun, peranan mereka adalah kritikal dalam memastikan pengurusan tanah yang efektif di Sabah. Ketua Menteri Sabah pernah menekankan bahawa juruukur adalah golongan pakar yang memainkan peranan utama dalam memformulasi dan melaksanakan dasar-dasar berkaitan tanah.

Secara keseluruhannya, juruukur tanah adalah tulang belakang dalam pengurusan tanah di Sabah. Dengan kepakaran dan dedikasi mereka, pengurusan tanah dapat dilakukan dengan lebih efisien, tepat, dan selaras dengan peruntukan Ordinan Tanah Sabah (Bab 68).

Bantahan Berkaitan Geran Komunal dan Isu Tanah di Sabah

Masalah tanah di Sabah bukanlah isu baharu. Ia sering kali membabitkan konflik antara masyarakat setempat dengan pihak berkuasa, syarikat swasta, dan pemegang geran luar. Salah satu punca utama ketidakpuasan hati adalah sistem geran komunal, yang pada awalnya diperkenalkan untuk melindungi tanah adat tetapi sering membawa lebih banyak masalah kepada penduduk.

Artikel ini akan mengupas beberapa kes bantahan besar yang pernah berlaku di Sabah, khususnya berkaitan geran komunal dan hak pemilikan tanah.

---

1. Bantahan Penduduk Kampung Mawasi, Ranau (2020)

Penduduk Kampung Malinsau, Wayan, dan Sinurai di Ranau telah lama berjuang untuk mendapatkan pengiktirafan terhadap tanah adat mereka. Namun, mereka menghadapi cabaran apabila terdapat tuntutan hak milik daripada pihak luar, yang mendakwa memiliki geran atas tanah yang telah lama diusahakan oleh masyarakat tempatan.

Penduduk menegaskan bahawa mereka tidak akan berundur dan sanggup mempertahankan tanah tersebut walaupun berdepan dengan tindakan undang-undang atau risiko kehilangan hak milik secara paksa.

Sumber: Borneo Daily Bulletin

---

2. Isu Geran Komunal Sepulut 4, Nabawan (2022)

Lebih 800 penduduk asal dari enam kampung di Nabawan membantah pengeluaran mereka daripada geran komunal yang telah dimansuhkan pada tahun 2020.

Masalah utama ialah:

• 60% daripada nama dalam geran baharu bukan penduduk asal, sebaliknya orang luar yang tidak pernah menetap di kawasan itu.
• Penduduk yang telah lama mengusahakan tanah mereka tidak lagi mempunyai hak ke atasnya.
• Mereka juga menghadapi sekatan akses ke kebun sendiri oleh syarikat yang mengendalikan kawasan tersebut.

Penduduk menuntut agar hak mereka dikembalikan dan menolak campur tangan pihak luar dalam pengurusan tanah mereka.

Sumber: Nabalu News

---

3. Pencerobohan Tanah Adat di Kampung Mansiat dan Lalapakon (2012)

Penduduk Kampung Mansiat dan Lalapakon menghadapi ancaman kehilangan tanah adat mereka akibat penerokaan oleh pihak luar, termasuk syarikat swasta dan agensi kerajaan.

Mereka mendakwa bahawa tanah seluas 7,000 ekar yang telah diwarisi turun-temurun telah diteroka tanpa kebenaran. Ini bukan sahaja menjejaskan kehidupan mereka tetapi juga merosakkan alam sekitar di kawasan berkenaan.

Sumber: Sabah Kini Mirror

---

4. Bantahan Penduduk Kampung Kiulu terhadap Pembangunan Tanpa Persetujuan (2022)

Penduduk di 12 kampung di Kiulu membantah tindakan pihak tertentu yang cuba membangunkan tanah mereka tanpa persetujuan komuniti.

Antara tuntutan mereka:

• Hak milik tanah adat mereka mesti diiktiraf secara rasmi.
• Tiada sebarang pembangunan dilakukan tanpa persetujuan penduduk tempatan.

Penduduk menegaskan bahawa mereka bukan menolak pembangunan, tetapi mereka mahu hak mereka dihormati dalam sebarang perancangan yang melibatkan tanah mereka.

Sumber: Deasoka

---

5. Isu Pengeluaran Geran Tanah di Sukau (2023)

Walaupun kerajaan negeri telah menyerahkan 344 geran tanah kepada penduduk dari 34 kampung di Sukau, terdapat bantahan daripada sebahagian penduduk yang mendakwa bahawa proses pengeluaran geran ini tidak telus.

Penduduk menyuarakan kebimbangan bahawa:

• Proses pengeluaran geran tidak dibuat secara adil dan tidak melibatkan perundingan dengan komuniti tempatan.
• Hak penduduk asal tidak diberi keutamaan dalam pembahagian tanah.

Mereka menuntut agar kerajaan lebih telus dan memastikan setiap geran yang dikeluarkan diberikan kepada mereka yang benar-benar layak.

Sumber: Sabah Media

---

Kesimpulan

Isu tanah di Sabah bukanlah sesuatu yang boleh dipandang remeh. Banyak kes menunjukkan bahawa sistem geran komunal, yang sepatutnya melindungi hak penduduk asal, sering kali menjadi punca konflik dan ketidakpuasan hati.

Penduduk yang telah lama mengusahakan tanah mereka berdepan dengan pelbagai cabaran, termasuk:
✔️ Tuntutan daripada pihak luar yang mendakwa memiliki hak ke atas tanah tersebut.
✔️ Kelewatan dalam pengeluaran geran individu yang menyebabkan ketidakpastian pemilikan tanah.
✔️ Campur tangan syarikat besar yang menjejaskan hak penduduk tempatan.
✔️ Sekatan terhadap akses ke tanah sendiri, walaupun mereka telah mengusahakannya selama bertahun-tahun.

Untuk memastikan keadilan kepada semua pihak, kerajaan perlu meneliti semula dasar berkaitan geran komunal dan memastikan setiap pemilik tanah mendapat hak mereka secara individu. Hak tanah haruslah dilindungi agar penduduk dapat membangunkan kehidupan mereka tanpa gangguan pihak luar.

---

Masalah Tanah di Sabah

Isu, Cabaran, dan Penyelesaian

Sabah merupakan negeri yang kaya dengan sumber semula jadi dan tanah yang luas, tetapi masalah berkaitan pemilikan dan pengurusan tanah terus menjadi cabaran utama. Pelbagai isu seperti pemilikan tanah adat, kelewatan dalam proses pecah geran, penerokaan tanah secara haram, dan konflik antara penduduk dengan syarikat besar sering menjadi topik perbincangan.

1. Isu Pemilikan Tanah Adat

Salah satu masalah utama di Sabah ialah status pemilikan tanah adat (Native Customary Rights, NCR). Ramai penduduk, terutama di kawasan pedalaman, menghadapi kesukaran mendapatkan pengiktirafan terhadap tanah yang telah mereka duduki turun-temurun. Kelewatan dalam proses pengesahan tanah adat menyebabkan banyak kampung masih belum mendapat hak milik rasmi.

2. Kelewatan dalam Proses Pecah Geran

Banyak pemilik tanah menghadapi masalah dalam pembahagian geran kerana prosedur yang panjang dan birokrasi yang kompleks. Ini bukan sahaja melambatkan pembangunan tanah tetapi juga menyebabkan pertikaian dalam kalangan waris yang ingin membahagikan harta pusaka. Proses pecah geran yang lambat boleh menghalang pemilik daripada menggunakan tanah untuk tujuan pembangunan atau pertanian.

3. Penerokaan Tanah Secara Haram

Tanah kerajaan dan tanah adat sering diceroboh oleh individu atau syarikat tanpa kebenaran. Isu ini sering berlaku di kawasan hutan simpan dan rizab tanah, yang boleh menimbulkan ketegangan antara masyarakat tempatan dan pihak berkuasa. Penerokaan haram juga membawa kesan negatif terhadap alam sekitar, termasuk penebangan hutan dan hakisan tanah.

4. Konflik Antara Penduduk dan Syarikat Besar

Banyak penduduk tempatan berdepan dengan isu pengambilan tanah oleh syarikat besar, terutamanya dalam sektor perladangan dan pembalakan. Dalam sesetengah kes, tanah yang telah diusahakan oleh penduduk selama bertahun-tahun tiba-tiba diberikan kepada syarikat tanpa rundingan yang adil. Hal ini sering menyebabkan bantahan dan ketegangan sosial.

5. Cadangan Penyelesaian

Untuk menangani masalah tanah di Sabah, beberapa langkah boleh diambil:

• Mempercepatkan proses pengesahan tanah adat dengan kerjasama antara pihak kerajaan dan pemimpin masyarakat.
• Menambah baik sistem pecah geran agar lebih efisien dan telus untuk mengelakkan kelewatan yang tidak perlu.
• Menguatkuasakan undang-undang terhadap penerokaan tanah haram dengan pemantauan lebih ketat dan hukuman yang lebih tegas.
• Mewujudkan mekanisme rundingan yang lebih adil antara penduduk dan syarikat bagi memastikan hak rakyat terpelihara.

Kesimpulan

Masalah tanah di Sabah bukanlah isu baharu, tetapi memerlukan penyelesaian yang lebih komprehensif dan berkesan. Dengan kerjasama semua pihak, termasuk kerajaan, masyarakat, dan sektor swasta, masalah ini boleh diatasi demi memastikan keadilan dalam pemilikan dan pengurusan tanah di negeri ini.